Saturday, June 29, 2013

ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටා ඇති ලෝක උරුම අඩවි - අභීත සීගිරිය (ii) World Heritages in Sri Lanka (Part 2)


සීගිරි චිත්‍ර:
ආලකමන්දාවක් යැයි කීමේදී සීගිරි චිත්‍ර ඉතාමත් වැදගත්ය. ක්‍රි.ව. 08 දී චිත්‍ර 502 ක් පැවති බව සඳහන් වුව ද අද දක්නට ඇත්තේ චිත්‍ර 22ක් පමණි. මෙම චිත්‍ර ප්‍රධාන ලෙස බටහිර ගල් පර්වතය දිගේ දක්නට ලැබේ. තවද නයි පෙන ගුහාව, වතුර බක්කි ගල ගුහාව, දැරණියගල ගුහාව හා ශිලා උද්‍යානයේ ගුහාවන්හි දක්නට ලැබේ. චිත්‍ර ඇඳීමේදී තලය සඳහා මී පැණි, හුඹස් මැටි, දහයියා මිශ්‍රණයක් යොදාගෙන තිබේ. වර්ණ සැකසීම සඳහා ගොකටු කිරි, මකුළු මැටි, රණවරා ආදී දේශීය අමුද්‍රව්‍ය යොදාගෙන ඇත. සීගිරි චිත්‍ර වල දැකිය හැකි විශේෂ ලක්ෂණයක් වනුයේ උඩුකය සහිත කාන්තා රූප පමණක් පැවතීමයි. චිත්‍ර නිර්මාණයේදී ශරීර ප්‍රමාණයන්, ඇඳුම් පැලඳුම්, ආභරණ, මල් වට්ටි නිසි පරිමාණුකූලව දක්වා තිබීම කලාකරුගේ නිර්මාණ කුසලතාව පෙන්වයි.
සීගිරි චිත්‍ර පිළිබඳව උගතුන් අතර විවිධ මත ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් එච්.සී.පී.බෙල් මහතාගේ මතය වූයේ සීගිරිය ආසන්නයේ පිදුරංගල විහාර වන්දනයට යන අන්ත:පුර කතුන් හා සේවිකාවන් බවයි. එහි සිටින කහ පාට වර්ණවත් කතුන් අන්ත:පුර කතුන් බවද අඳුරු පැහැ කතුන් සේවිකාවන් බවද දක්වයි. උඩුකය පමණක් තිබීමත් වළාකුළෙන් මතුවන සේ තිබීමත් නිසා ඒ දිව්‍ය ස්ත්‍රීන් බව ආනන්ද කුමාරස්වාමි මහතාගේ අදහසයි. මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ අදහස එය දිය කෙළියක් බවයි.
 "  රජුගේ ඇතොරෙන් අපි නොයෙමුයි
  ඔවුහු හගුමින් සිටිති " 
යන කුරුටු ගීයට අනුව සිය වල්ලභයාගේ මරණයෙන් ශෝක වන අන්ත:පුර කතුන් බව නන්දදේව විජේසේකර මහතා පවසයි. සෙනරත් පරණවිතාන මහතා පවසනුයේ රන්වන් කතුන් තුළින් විජ්ජුලතා හෙවත් විදුලිය ද නිල්වන් කතුන් තුළින් මේඝලතා හෙවත් මේඝය ද නිරූපණය වන බවයි. ඒ අනුව සීගිරියේ ඉතාමත් විචිත්‍රවත් අංගයක් ලෙස සීගිරි චිත්‍ර වැදගත්ය.

කැඩපත් පවුර හා කුරුටු ගී: 

සීගිරි කුරුටු ගී මිලකළ නොහැකි ජාතික දායාදයක් වන අතර, සීගිරිය නැරඹූ භික්ෂූන්, කරණවෑමියන්, මැති ඇමතිවරු, සාමාන්‍ය ජනතාව ආදී සමාජයේ විවිධ තරාතිරමේ පුද්ගලයන් විසින් ලියන ලද කුරුටු ගී සීගිරි කැඩපත් පවුරින් හමුවී තිබේ. ඔවුහු සීගිරි කතුන්ගේ රූ සපුව වර්ණනා කලහ. ඔවුන්ගේ ආදරය පැතූහ. එසේම දෝශාරෝපණය කළ කාව්‍ය සංකල්පද හමුවේ.

          "  පුන් පියවුරු බල දරණ ලී ලෝජන මෙවුල් දමින් සැරසුන
            මේ මනරම් ලලනාවෝ කවරහුද? "
          "  නිල් කට්රොල් මලක ඇවුණු වැට්කොල් මල් සෙයි "

ලෙස කතුන්ව උපමා කලහ. තවද කොමඩු ගෙඩියක එන අංගෝපාංගයන්ට ද සීගිරි කතුන් සමාන කලහ. ඒ අනුව බලන විට සීගිරිය සතුරන්ගෙන් ආරක්ෂා වීමට තැනූ බලකොටුවක්, කුවේරයා මෙන් විසීමට තැනූ දෙවන ආලකමන්දාවක් මෙන්ම නාගරික සංකීර්ණයක් ලෙසද වැදගත් වන බව පැහැදිලිය.

සීගිරි  ගී වල වැදගත්කම:
මෙරට පැවති සමෘදිමත් හා උසස් සභ්‍යත්වයක් පැවති අනුරාධපුර යුගයට අයත් සම්භාව්‍ය සාහිත්‍ය හා භාෂාව පිළිබඳ තොරතුරු ලබාගත හැකි මූලාශ්‍රයක් ලෙස සීගිරි ගී වැදගත් වේ.
 පසුකාලීනව ඇතිවන විවිධ වසංගත, සතුරු ආක්‍රමණ ආදිය නිසා මේ යුගයට අයත් බොහෝ සාහිත්‍ය ග්‍රන්ථ අභාවයට පත් වී ඇති බැවින් සීගිරි ගී අනුරාධපුර යුගයට අයත් වැදගත් සාහිත්‍ය මූලාශ්‍රයකි.

  • සීගිරි ගී බහු කතෘක මූලාශ්‍රයකි. එම ගී නිර්මාණය වන්නේ සීගිරිය නැරඹීමට පැමිණි පොදු ජනයා අතින් නිසා සීගිරි ගී මඟින් නිරූපණය වන්නේ එකළ පැවති පොදුජන රුචිකත්වයයි.
  • මෙතෙක් වූ ආගමික සංස්කෘතියෙන් බැහැර වූ කෘතියක් වීම තුළදී වස්තු විෂය තීරණය වීමේදී ආගමික සාහිත්‍ය සම්භාව්‍ය බලපෑමක් තිබූ මුත් සීගිරි කාව්‍ය සම්ප්‍රධාය එම ආකෘතියෙන් බැහැර වූවකි.

සීගිරියේ වාස්තු විද්‍යාව:
සීගිරියේ වාස්තු විද්‍යාව ගැන සලකා බැලීමේදී එය අරමුණු කීපයක් ඔස්සේ හසුරවනු ලැබූ ආකාරයක් දක්නට ලැබේ. මෙහිදී ආරක්ෂාව පිළිබඳව වඩාත් සැළකිළිමත් වූ බව පෙනේ. එසේම කලාත්මක බව හා එහි පිහිටීම පිළිබඳවද උනන්දු වී තිබේ. මහාවංශය සඳහන් කරන ආකාරයට කාශ්‍යප රජු සීගිරිය සිය රාජධානිය කරගත් පසුව නොයෙක් කර්මාන්ත ආදිය කොට එය සුදුසු ආකාරයට සකස් කරගත් බව කියවේ.

වාස්තු විද්‍යාවේ නිර්මාණකරණය

  • නාගරික සැලසුම්කරණය:
සීගිරි වාස්තු විද්‍යාවේ කැපී පෙනෙන අංගය වන්නේ එහි නාගරික සැලසුම්කරණයයි. ලාංකීය පැරණි නගර නිර්මාණ සැලසුම් අතර විශිෂ්ඨතම නිර්මාණයක් ලෙස සීගිරි නගර සැලසුම හඳුන්වා දිය හැකිය. ලාංකීය වෙනත් නාගරික සැලසුම් වලින් යම් තරමකට හෝ සීගිරිය වෙනස් වන්නේ හුදෙක් එය ජනතාවගේ පාලන මධ්‍යස්ථානයක් වශයෙන් තිබූ තැනක් පමණක්ම නොව එය සෞන්දර්යාත්මක නිර්මාණයක්ද වූ බැවිනි. පුරාණ නගරයක් සැළසුම් කිරීමේදි ආරක්ෂාව පිළිබඳව සැළකිලිමත් වූ බව පෙනේ. රජ මාළිගාව පිහිටියේ නාගරික සංකීර්ණයේ මධ්‍යයේය. සීගිරිය ගිරි දුර්ගයක් කේන්ද්‍ර කොටගත් බලකොටුවකි. මෙම ස්ථානය දුර්ගයක් වූ පමණින්ම ආරක්ෂාව ප්‍රමාණවත් වෙතැයි නොසිතා ඊට තවත් ආරක්ෂක විධි විධාන සම්පාදනය කළ බව පෙනේ. සීගිරියේ සෑම නිර්මාණයක්ම සැලසුම් වන්නේ උතුරු දකුණු දිශානුගතව පිහිටි භූමියෙන් අඩි 600 ක් තරම් උස් වූ හුදෙකලා පර්වතයක් කේන්ද්‍ර කරගනිමිනි. ඒ අනුව නගරයද සැලසුම් කර ඇත්තේ උතුරේ සිට දකුණටත්, බටහිර සිට නැගෙනහිරටත් පර්වතය මැදින් එකිනෙක කැපී යන පරිදි සකස් කරන ලද මධ්‍ය රේඛාවක් මත පිහිටාගෙන මෙහි මූලික සැලසුම සකස් කර ඇත්තේ ප්‍රධාන පර්වතය හා භූමියේ ස්වාභාවික පිහිටීමට අනුගත වන පරිද්දෙනි. ඒ අනුව නගරයේ ප්‍රධාන ප්‍රවේශය බස්නාහිර අර්ධයට හිමි වී ඇති අතර වැඩිම නිර්මාණ දායකත්වයක් දක්නට ලැබෙන්නේ එම භූමි ප්‍රදේශය මුල් කරගෙනය. මේ නිසා සීගිරි සැලසුම වශයෙන් බටහිර - නැගෙනහිර දිශානුගත වූ ආයත චතුරස්‍රාකාර ස්වරූපයක් ගනී.

සීගිරියේ බිම් සැලසුම:

  • නගරය වටා ප්‍රාකාර සහ දිය අඟල් නිර්මාණය කිරීම.
  • දොරටු නිර්මාණය.
  • පාරිසරික සම්බන්ධතාවය.
  • ලෙන් නිර්මාණය.
  • ගල් භාවිතා කිරීමේ ස්වරූපය (ගඩොල්/හුණුගල/කළුගල්)


  • උද්‍යාන සැලසුම්කරණය:
සීගිරියේ උද්‍යාන පිළිබඳ සලකා බලන කළ පැහැදිලි වනුයේ ලොව ඇති පැරණිතම උද්‍යාන වලින් එකක් අතරට මෙයද අයත් වන බවයි. සීගිරි පර්වතයේ බටහිර අර්ධයේ දිය අඟලින් හා පවුරු වලින් වටවූ තැනිතලා බිම්කඩ පුරා දක්නට ලැබෙන්නේ නොයෙක් වාස්තු විද්‍යාත්මක ලක්ෂණ වලින් යුතුව නිර්මාණය කර ඇති අලංකාර උද්‍යානයයි. විශේෂයෙන්ම ජල රැදවුම් වලට මුල් තැනක් දෙමින් ඉතා ක්‍රමානුකූලව හා සැලසුම් සහගත අයුරින් නිර්මාණය කර තිබෙන මේ උද්‍යානය වූ කලී, පුරාණ දකුණු ආසියාවේ ඇති උද්‍යාන පිළිබඳව දක්නට ලැබෙන හොඳම නිදර්ශණය සේ සැළකේ.
සීගිරි ගල පාමුල පිහිටි මාලක උද්‍යානය ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් 3 කට බෙදේ.
  1. ජල උද්‍යානය
  2. ශිලා උද්‍යානය
  3. මාලක උද්‍යානය
මෙම උද්‍යාන ක්‍රමවේද 3ම අනුගමනය කරමින් රජ මාළිගා උද්‍යානය නිම කර තිබේ.




  • ගොඩනැගිලි සැලසුම්කරණය:
නාගරික සැලසුම් මෙන්ම සීගිරි නගරයේ ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීමේ වාස්තු විද්‍යාවද ලාංකීය වාස්තු විද්‍යාවේ කැපී පෙනෙන ලක්ෂණ පෙන්වයි. ප්‍රධාන වශයෙන් විවිධ අමුද්‍රව්‍ය මාධ්‍යයන් ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් මෙම නිර්මාණ කර තිබේ. දැනට දක්නට ලැබෙන අවශේෂ වලට අනුව එම මාධ්‍යයන් වන්නේ ගල්, ගඩොල්, දැව හා බදාමය. මින් වැඩි වශයෙන් දක්නට ලැබෙන්නේ ගඩොලුමය නිර්මාණයන්ය. ගොඩනැගිලි සඳහාත් බොහෝ විට ගල් භාවිතා කර ඇති නමුත් ඒවායේ සම්පූර්ණත්වය සඳහා දායක වී ඇත්තේ ගඩොල් හා දැවය.





                                                                                                                             To be continued...... 





Sunday, June 16, 2013

ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටා ඇති ලෝක උරුම අඩවි - අභීත සීගිරිය (i) (World Heritages in Sri Lanka - Part 2)


සීගිරිය
පෞඩ ඉතිහාසයකට නෑකම් කියන සිංහල දේශයේ තවත් අභිමානනීය පියමංතලාවක් වන සීගිරිය, සිංහල චිත්‍ර කලාවේ ද, වාස්තු විද්‍යා හා ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ ද ලොව අටවැනි පුදුමයට පාත්‍ර වන්නට තරම් උතුම් ලද මහා කලාගාරයකි. අපේ වංශ කතා වලට අනුව සීගිරි කතා පුවත ගොඩනැගෙන්නේ සීගිරියේ නිර්මාතෘවරයා වූත් දුක්මුසු අවසානයකට භාජනය වන පළමුවන කාශ්‍යප රජු වටා ය.
සීගිරිය වනාහි හතරවන ශතවර්ශයට අයත් පැරණි රජ වාසලකි. එකළ සීගිරිය, රජ මාළිගයක් මෙන්ම බලකොටුවක් ලෙස ද භාවිත කළ ස්ථානයකි. පෙර රජ දවස හෙළ කලාකරුවාගේ විශ්මිත නිර්මාණ කුසලතාව විදහා දැක්වීමේ සාක්ෂි අදටත් සීගිරි පරිශ්‍රයේ දක්නට ලැබේ.
මෙම මහා කලාගාරය පිහිටා තිබෙන්නේ කොළඹ - ත්‍රිකුණාමලය මාර්ගයේ දඹුල්ලේ සිට සැතපුම් 9 ක් පමණ උතුරු දෙසට යන විටය. සීගිරිය, මාතලේ දිස්ත්‍රික්කයේ උතුරු දිග තැනිතලාවේ දකුණු සීමාවෙහි මලය රට කඳු පාමුලට කිට්ටුව ඉනාමළුව කෝරලයේ ශේෂ කඳු පන්තියක් ලෙස පිහිටා ඇත. මෙම පර්වතය තැනිතලාවේ සිට අඩි 600 ක් පමණ ඉහළට නැඟ සිටී. දිගින් 3km ක්ද පළලින් 1km ක්ද පමණ වන සීගිරිය මුදුනේ විශාලත්වය අක්කර 3කි. ගල් හා ගඩොල් සංයුක්ත අතිශෝභමාන වූ මෙම ගෘහ නිර්මාණ සංකීර්ණය ක්‍රි.ව. 5 වන සියවස අග භාගයේදී ඉදිකෙරුණි. මහා පවුරු, දිය අඟල්, ආරක්ෂක කුටි, ස්වාභාවික ගල් ආරුක්කු ආදියෙනුත් මල් උයන් වලින් හා හිරි ගලින් නිමැවුණු සියුම්ව පිරිමැද සිනිඳු කළ හෙයින්ම කැඩපත් පවුර යන නම් ලද මහා පවුරෙනුත් සමන්විත මේ වංකගිරියේ තේජෝ බල පරාක්‍රමයෙන් වැඩ සිටින්නේ ශක්තිමත් යෝධයෙකු බවට මනාවට පිළිඹිබු කරමිනි.

සීගිරි ඉතිහාසය:
අනුරාධපුරයේ රජකළ ධාතුසේන රජුට යකඩ දෝලියකගෙන් ලත් කාශ්‍යප නම් කුමරුවෙකු හා අභිශේක බිසවගෙන් ලත් මුගලන් නම් වූ පුතුන් දෙදෙනෙක්ද දියණියක ද වූහ. රජු තම නැගණියගේ පුත් සෙන්පති මිගාරට ඇය විවාහ කර දුන්නේය. මිගාර දිනක් තම දියණියට අමානුෂික ලෙස පහර දුන්නේ යැයි කිපුණු ධාතුසේන රජු, තම සොහොයුරිය වූ මිගාරගේ මව නිරුවත් කොට පුළුස්සා මරා දමන්නට නියෝග කළේය. මේ නිසා ධාතුසේන රජුගෙන් පළිගන්නට සිතූ සෙන්පති මිගාර, කාශ්‍යප කුමරුන්ව රාජ්‍යය ලබා ගැනීමට පෙළඹුවේය. මේ අතර මුගලන් කුමරු සේනා සංවිධානය කොට රාජ්‍යය ලබා ගැනීමේ අරමුණින් ඉන්දියාවට පලා ගියේය.
මුගලන් කුමරු වෙනුවෙන් ධාතුසේන රජු ධනය තැන්පත් කර ඇති බව කියමින් සෙන්පති මිගාර, කාශ්‍යප කුමරුන්ට ධාතුසේන රජු කෙරෙහි තවත් වෛර බැඳවීය. මුගලන් කුමරුන් හට තැන්පත් කළ ධනය ගැන විමසූ විට ධාතුසේන රජු කාශ්‍යප කුමරුන් හට කියා සිටියේ ඒ ධනය, කලා වැව බවයි. ඉන් කිපුණු කාශ්‍යප කුමරුන් තම පියරජු නිරුවත් කොට කලා වැවේ වැව් බැම්මට තබා මැටි ගස්සවා මරා දැමීමට නියෝග කළේය.
සිය පියා මැරූ පළිය ගැනීමට තම සොහොයුරා වූ මුගලන් කුමරු කෙදිනක හෝ තමා සමඟ යුද්ධයට එතැයි බියෙන් කාශ්‍යප රජු සීගිරි බලකොටු රාජ්‍යය ගොඩනැගූ බව ඉතිහාසය සාක්ෂි දරයි.

අද අප දකින සීගිරිය ඉතිහාසයට එක් වන්නේ ක්‍රි.ව. 477 දී කාශ්‍යප රජු සිය මාළිගාව සීගිරි පර්වත මස්තකයේ තැනීමෙන් පසුවය.
සීගිරි පර්වතය මත ඉදිකර ඇති රජ මාළිගය සහ අනෙකුත් ගොඩනැගිලි එකළ ශ්‍රී ලංකාවේ පැවති දියුණු ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට මනා සාක්ෂියක් වී ඇත.
 ඉතා සමමිතික ආකාරයෙන් නිමවා ඇති ජල උද්‍යානයත් එහි ඇති ජලවහන පද්ධතියත් නූතන ඉංජිනේරුවන් මවිත කරවන නිර්මාණයක් බවට පත්වී හමාරය. වැසි වැටුණු විට තවමත් ක්‍රියාත්මක වන ජල මල් පද්ධතිය සීගිරි යුගයේ සිටි හෙළ නිර්මාණකරුවන්ගේ විශ්මිත හැකියාවන් විදහා දක්වයි.

සීගිරිය ප්‍රසිද්ධත්වයට පත් වූයේ එහි ඇති බිතු සිතුවම් හේතුවෙනි. එහි ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේ විශිෂ්ඨ ගනයේ චිත්‍ර නිර්මාණ බව විද්වතුන්ගේ මතයයි. රන්වන් හා නිල්වන් වර්ණයන්ගෙන් යුතු ලලනාවන්ගේ රූප 22ක් දැනට එහි දක්නට ලැබේ. ස්වර්ණ වර්ණ කතුන් අන්ත:පුර ස්ත්‍රීන් බවත් නීල වර්ණ කතුන් සේවිකාවන් බවත් මෙරට ප්‍රථම පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් එච්.පී.සී. බෙල් මහතා පවසයි. මෙම කතුන් මල් රැගෙන පිදුරංගල වන්දනා කරන්නට යන බවද ඔහු තවදුරටත් පවසා ඇත.
ඉන් පසුව එම තනතුරට පත් පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් සෙනරත් පරණවිතාන මහතා පවසා සිටියේ විජ්ජු ලතා සහ මේඝ ලතා සංකේතවත් කරමින් මේ කතුන් ඇඳ ඇති බවයි.

සීගිරියේ තවත් අපූර්වතම නිර්මාණයක් වන කැඩපත් පවුරේ සටහන් තබා ඇත්තේ ඉන්පසු සීගිරියට පැමිණි විවිධ තරාතිරමේ පුද්ගලයන් විසිනි. අද වන විට එහි පැහැදිලිවම හඳුනාගත හැකි කුරුටු ගී 700 ක් පමණ ඇති බව සඳහන් වේ. අතීත භාෂාවත්, ඔවුන්ගේ රසාඥතාව හා සිංහල භාෂාව ක්‍රම ක්‍රමයෙන් විකාශය වූ ආකාරයත් මෙම කුරුටු ගී වලින් මනාව පෙනී යයි.
ක්‍රමයෙන් වනාන්තරයෙන් වැසීගිය සීගිරිය නැවත සොයාගෙන ඇත්තේ 1831 දී මේජර් එච්. පෝර්බ්ස් විසිනි. යළි 1833 දී පොර්බ්ස්, සීගිරියේ කැඩපත් පවුර සහිත මාර්ගය දක්වාම ගොස් ඇතත් පර්වතය මතට නැඟීමට නොහැකි වී ඇත. නමුත් 1853 දී ඒ.වයි.ඇඩම්ස් හා ජේ.බේලි යන තරුණ සිවිල් නිලධාරීන් දෙදෙනා මුලින්ම සීගිරි පර්වතය මතට නැඟුණු බව කියති. යළි 1894 දී එච්.සී.පී.බෙල් මහතා සීගිරිය එළිපෙහෙළි කොට එහි පුරාවිද්‍යාත්මක ගවේෂණ යළි ආරම්භ කළේය.

පැරණි ශ්‍රී ලාංකිකයගේ අතිශය විශ්මිත නිර්මාණයක් වූ සීගිරිය, ලාංකික සංස්කෘතිය හා ඔවුන්ගේ ප්‍රතිභාපූර්ණ නිර්මාණ ශක්තිය පිළිබඳ අපූර්වත්වය සමස්ථ ලෝකයා හමුවේ තබන අති දැවැන්ත නිර්මාණයකි.
සීගිරියේ බටහිර දොරටුව කැණීම් සිදුකර තිබේ. ඒ අනුව එහි ජල උද්‍යානයේ බොහෝ කොටස් මතු කරගෙන ඇත. නැගෙනහිර දොරටුව කැණීම් සිදුකර ඇතත් ඒ ප්‍රදේශයේ කරන ලද ගවේෂණ අනුව පෙනී ගොස් ඇත්තේ නැගෙනහිර දෙසින් ඇති ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම් අතරමඟ නවතා දමා ඇති බවයි. මුගලන් කුමරු යුද්ධයට එන විට නැගෙනහිර දෙසින් නගර නිර්මාණය කරමින් තිබෙන්නට ඇත. එම ප්‍රදේශය විශාල ප්‍රමාණයේ රථ වාහන පර්වතය ආසන්නයට ගතහැකි ආකාරයෙන් නිර්මාණය වී තිබෙන බවද බොහෝ දුරට ඒවා ඇත් කරත්ත වැනි වාහන විය හැකි බවද පුරාවිද්‍යාඥයෝ පවසයි.

වසර 18කට පසු සේනා රැස් කරගත් මුගලන් කුමරු කාශ්‍යප රජු සමඟ යුද්ධයට පැමිණියේය. යුද්ධයට ගිය කාශ්‍යප රජු මඩ වලකින් එතෙර වීමට නොහැකිව තම ඇතු ආපසු හැරවූ මොහොතේ රජු පලා යතැයි සිතූ කාශ්‍යප රජුගේ සේනාව හිස් ලූ ලූ අත දිව ගියෙන් තනිවූ කාශ්‍යප රජු සියතින් ගෙළ සිඳගෙන මියගිය බව වංශ කතා වල සඳහන් වේ. කාශ්‍යප රජු මිය ගිය පසු රාජ්‍යය අල්ලාගත් මුගලන් රජු සිය සොයුරාට රජෙකුට සුදුසු අවමංගල්‍ය උත්සවයක් පවත්වා භෂ්මාවශේෂ තැන්පත් කර සෑයක් ද කරවා ඇත. එම සෑය පිදුරංගල විහාරයට නුදුරින් සොයාගෙන ඇත. මුගලන් රජු සීගිරිය භික්ෂූන් වහන්සේලාට භාරකොට නැවත අනුරාධපුරයට ගොස් ඇත.

එකළ සිංහගිරිය නමින් හැඳින්වූ සීගිරි පර්වතය පසුකාලීනව සීගිරිය බවට පරිවර්තනය වී ඇත.
 සීගිරි ගල් පර්වතය නැගෙනහිරින් සිංහයෙකුගේ පූර්ව ස්වරූපයෙන් යුතු අතර සීගිරියේ ඉහළ මාලයට පිවිසීමට ඇත්තේ සිංහ කටකිනි. එමෙන්ම සිංහ ස්වරූපයෙන් කළ ආරක්ෂක කුටිද හමුවී තිබේ. ඒ අනුව සීගිරිය හැඳින්වීමට සිංහගිරිය යන නම භාවිතා කළ බව පැහැදිලිය.

වර්තමානයේ සීගිරිය පිළිබඳ ගවේෂණ කටයුතු සිදුකරන්නේ සංස්කෘතික ත්‍රිකෝණය මඟිනි. සීගිරිය බලකොටුවක්ය යන්න දැක්වීමේදී ලක්දිව දක්නට ලැබෙන අනෙක් බලකොටුවල මෙන්ම සීගිරිය ද දිය අඟල්, පවුරු පදනම් ආදියෙන් ආරක්ෂිතය. පාලකයාගේ මාළිඟය ආරක්ෂිත ඉහළ මාලයේ පිහිටා ඇත. සීගිරියේ ජල අඟලට පිටතින් ගලින් හා ගඩොලින් කළ විශාල පවුරක් හමුවන අතර ඊට ඇතුළතින් ජල අඟල් දක්නට ලැබේ. ජල පවුර අඩි 80 ක් පමණ පළල් ය. එමෙන්ම එහි හමුව තිබෙන නටඹුන් වලට අනුව අවශ්‍ය විට පමණක් යොදවා ගත හැකි පරිදි ලී වලින් සකස් කළ ඇතුළත පාලම යොදා තිබූ බව සඳහන් ය. ඊට ඇතුළතින් ගලින් හා ගඩොලින් කළ පවුරක් හමුවේ.
සීගිරි පුරා භූමිය ජල උද්‍යානය (සමමිතික සැලැස්ම), ශිලා උද්‍යානය (ස්වාභාවික සැලැස්ම), මාලක උද්‍යානය ලෙස කොටස් 3කට බෙදා තිබේ. ජල පවුරෙන් අනතුරුව හමුවන පවුරෙන් පසුව බටහිරින් සීගිරියට පිවිසෙන විට පළමුව ජල උද්‍යානයට පිවිසේ. එහි වැඩි වශයෙන් පොකුණු දක්නට ලැබෙන හෙයින් එම කොටස මාලක උද්‍යානය ලෙස හැඳින්වේ. එහි ගස් ගල් ආදී භූගෝලීය බාධක ඉවත් කොට මාර්ගය දෙපස ක්‍රමානුකූල සැලැස්මකට අනුව සමාන්තර ලෙස ගොඩනැගිලි හා පොකුණු ඉදිකර තිබෙන බැවින් එම කොටස සමමිතිකානුකූල සැලැස්ම ලෙස හැදින්වේ.
ඉන් අනතුරුව පිවිසෙනුයේ ශිලා උද්‍යානයටයි. එම කොටස ශිලා උද්‍යානය ලෙස හඳුන්වා ඇත්තේ වැඩි වශයෙන් ගල් පර්වත වලින් යුතු බැවිනි. එමෙන්ම එම කොටසේ පැවති ගස් ගල් පර්වත ආදී කිසිවක් ඉවත් නොකොට ඒවා පරිසරයේ අලංකාරයක් ලෙස යොදා ගනිමින් විවිධ නිර්මාණ කොට තිබෙන බැවින් එම කොටස ස්වාභාවික සැලැස්ම ලෙස හැඳින්වේ.
අනතුරුව පිවිසෙන ඉහළ කොටස මාලක උද්‍යානය ලෙස හැඳින්වේ. එහි දක්නට ලැබෙන ප්‍රධාන පුරාවිද්‍යාත්මක නටඹුන් අතර සීගිරි චිත්‍ර, කැඩපත් පවුර, සිංහ පාද, ප්‍රධාන මාළිගය හා ගල මුදුනේ දක්නට ලැබෙන පොකුණු දෙක හා ගල් ආසනයද වැදගත් වේ. සීගිරියට පිවිසීමට බටහිර දිග දොරටුව හැරුණු විට නැගෙනහිර දකුණු උතුරු දෙසින්ද දොරටු පිහිටා තිබූ බවට සාධක තිබේ.




දක්නට ලැබෙන ලක්ෂණ:

  • පර්වත මස්තකයේ තිබෙන රජ මාළිගය
  • ගඩොලින් තැනූ සිංහයාගේ රූපය
  • පර්වත ශිඛරයේ ඇඳ තිබෙන සීගිරි ලලනාවන්
  • සීගිරි කැඩපත් පවුර
සීගිරිය සංස්කෘතික කලාගාරයක් යැයි පැවසීම හේතු:
  • ක්‍රි.ව. 5 වන සියවසේ පැවති නාගරික සැලසුම් ක්‍රම හා භූමි නිර්මාණ ක්‍රම
  • ඉංජිනේරු විද්‍යාව
  • ජල තාක්ෂණය 
  • ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය
  • කලා ශිල්ප හා සාහිත්‍යය
ගෘහ නිර්මාණ:
ශ්‍රී ලංකාවේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය පිළිබඳ අධ්‍යනයේදී සීගිරිය වඩා වැදගත්ය. එනම් අනුරාධපුර, පොළොන්නරුව වැනි ස්ථාන වලින් පුරාවිද්‍යාත්මක නටඹුන් රාශියක් හමු වූවත් ඒවා පාලකයන් රාශියක් යටතේ දීර්ඝ කාල පරිච්ඡේදයක් තුළ සංවර්ධනය වූ ඒවා නමුත් සීගිරිය, ධාතුසේන රජුව මැරූ කාශ්‍යප ක්ෂණිකව තම රාජධානිය ලෙස තෝරාගත් අතර වසර 18ක් වැනි කෙටි කාලපරිච්ඡේදයක් තුළ ගොඩනංවා භික්ෂූන්ට පූජා කිරීමෙන් පසු කිසිම පාලකයෙක් යටතේ රාජ්‍ය මධ්‍යස්ථානය ලෙස යොදා නොගැනීම නිසා පාලකයන් රාශියක් යටතේ සංවර්ධනයට පත් නොවුණි. ඒ අනුව ලාංකික නිර්මාණකරුවන් තුළ පැවති සැලසුම්කරණය, ගෘහ නිර්මාණ තාක්ෂණය, වාස්තු විද්‍යාව, ජල තාක්ෂණය ආදිය අධ්‍යනය කිරීමේදී වඩාත් වැදගත්ය. එමෙන්ම ඉහත අනුරාධපුරයෙන් හා පොළොන්නරුවෙන් හමුවන නටඹුන් බොහොමයක් ආගමික නටඹුන් වන අතර සීගිරියෙන් හමුවන නටඹුන් ලෞකික නටඹුන් වීම නිසා ලංකාවේ ලෞකික ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය පිළිබඳ අධ්‍යනයේදී සීගිරිය ප්‍රධාන වේ. සීගිරියෙන් හමුවන නටඹුන් අතර බලකොටුවකට අවශ්‍ය නොවන ලෞකික නටඹුන් අතර සීතලමාළිගා, විනෝද උද්‍යාන, ජල තටාක ආදිය වැදගත්ය. ජල උද්‍යානය ආසන්නයේදී සීතල මාළිගයක නටඹුන් හමුව තිබේ. පොකුණේ සිට පැමිණි භූගත ජල මාර්ගයක් සීතල මාළිගයෙහි අත්තිවාරම වටා ගමන් කර නැවත පොකුණට වැටී තිබෙන අතර කුමන තාක්ෂණයක් පැවතියේද යන්න ස්ථිරව කිව නොහැක. පොදුවේ සීතල මාළිගයක් යැයි විශ්වාස කෙරේ. 
එසේම ජල උද්‍යානය ඉතාම වැදගත් වන අතර එහි අද පවා වර්ෂා කාලයේදී භූගතව ජලය පැමිණ ස්වයංක්‍රීයව ක්‍රියාත්මක වන ජලමලක් හමුව තිබේ.




                                                                                                                     To be continued....


Sunday, June 9, 2013

ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටා ඇති ලෝක උරුම අඩවි - පුරාතන පොළොන්නරුව (World Heritages in Sri Lanka - Part 1)

ශ්‍රී ලංකාවේ සුවිෂේශ ස්ථාන 8 ක් ජගත් ලෝක උරුමයන් ලෙස යුනෙස්කෝ (UNESCO) ආයතනය විසින් නම් කොට ඇත. නාමිකව ගත් කළ පුරාතන පොළොන්නරුව (1982) , අභීත සීගිරි නගරය (1982) , රන්ගිරි දඹුලු විහාරය (1991) , පුරාතන ගාලු නගරය හා එහි ආරක්ෂාව සැපයීමේ ක්‍රමෝපායන් (1988) , පූජනීය අනුරාධපුර නගරය (1982) , පූජනීය මහනුවර නගරය (1988) , සිංහරාජ වන රක්ෂිතය (1988) හා ශ්‍රී ලංකාවේ මධ්‍යම උස්බිම් (2010) ජගත් ලෝක උරුමයන් ලෙස ප්‍රකාශයට පත්ව ඇත.

පොළොන්නරුව:



ශ්‍රී ලංකාවේ රාජධානීන් අතරින් දෙවැනි පැරණි රාජධානිය වනුයේ පොළොන්නරුව රාජධානියයි. පළමුවන විජයබාහු රජතුමා ක්‍රි.ව. 1070 දී චෝල ආක්‍රමණිකයින් පලවා හැරීමෙන් පසුව පොලොන්නරු රාජධානිය තම පාලනයට නතු කොට ගෙන එක්සේසත් කළේය. පළමුවන විජයබාහු රජුගේ රාජ්‍යත්වයත් සමඟම සිදුවූ අධිරාජ්‍ය වෙනස් වීම් හේතුවෙන් පොළොන්නරුව සුවිෂේශී බවක් උසුලයි. පොළොන්නරුව එක්සේසත් කළ කතා නායකයා වනුයේ විජයබාහු රජුගේ මුණුබුරා වූ පළවෙනි පරාක්‍රමබාහු රජතුමායි. චෝල අධිරාජ්‍යයන්ගේ කෙටි පාලන සමය තුළ පොළොන්නරු නගරය ජනන්තමංගලම් ලෙස ද හැඳින්වීය.

කෙසේ වුවද පළවෙනි පරාක්‍රමබාහු රජතුමාගෙන් පසුව රජ වූ නිශ්ශංකමල්ල රජතුමාට ඇති විරුද්ධත්වය මත අනෙකුත් සියලු අභ්‍යන්තර පාලකයින් තුළ රාජ්‍ය පාලනයට තිබූ කැමැත්ත ක්‍රමයෙන් ගිලිහී යන්නට විය. මෙය හේතු කොට ගෙන නිශ්ශංකමල්ල රාජ්‍ය පාලනයට විරුද්ධව සටන් ඇවිලීමට පටන් ගැනිණ. මෙසේ රජුට විරුද්ධව කැරළි ඇති වෙද්දී අනෙකුත් පාලකයන් විසින් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රබල රාජ්‍යයන් සමඟ සීමා රහිත විවාහ සම්බන්ධතා ඇති කර ගත්තේය. එය හේතු කොට ගෙන ශ්‍රී ලාංකීය රජ පෙළපත අභාවයට යාමට පටන් ගත් අතර කාලිංග මාඝ වර්ෂ 1214 දී පොළොන්නරුව රාජධානිය ආක්‍රමණය කළේය. අවසාන වරට පොළොන්නරුව රාජධානිය ආක්‍රමණයකට නතු වුයේ වර්ෂ 1284 දී පාන්ඩ්‍යය රජ පෙළපතකට උරුමකම් කියූ ආර්ය චක්‍රවර්තී නම් රජුගෙනි. ඉන්පසුව ලංකාවේ අගනුවර ලෙසට දඹදෙණිය පත් විය. 
වර්තමානයේදී දක්නට ඇති අතීත පොළොන්නරුව නගරයේ පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථාන ලාංකීය රජ දරුවන්ගේ විශිෂ්ටත්වය හා ශික්ෂණය මනාව පිළිඹිබු කරයි.

පොළොන්නරුව පිහිටීමේ වැදගත්කම:
අනුරාධපුරය අගනුවර කරගත් පාලකයන්ට උපකාරක නගරයක්යුද්ධමය වශයෙන් ආරක්ෂිත කලාපයක් සහ සේනා සංවිධානය කොට කඳවුරු පිහිටුවවීමට සුදුසු පෙදෙසකි.
·  අනුරාධපුරය හා රෝහන දේශය අතර ගමනාගමනය සිදුවු සංධිස්ථානයක් ලෙස
·  ආරක්ෂිත මෙන්ම ස්වයං පෝෂිත වු බලකොටු පෙදෙසක් ලෙස
දෙස් විදෙස් පතල කිර්ති නාමයක් පුරය‍ට ගෙන දුන් අතීත රජවරු සහ රැජිනියෝ සහ ප්‍රාදේශිය නායකයෝ දහඅට දෙනෙකි. පාලකයන් අතර සමහර පාලකයන් විශිෂ්ඨයෝය. ඇතැම්හු දුර්වලයෝය.ඒ ඒ විශිෂ්ඨත්වය ඔවුන් ලබාගෙන ඇත්තේ ස්වකීය දේශයේ ස්වාධීනත්වය හා උන්නතිය උදෙසා ජීවිතය පරදුවට තබා කැපවීමෙනි. 
පොළොන්නරුව රාජධානිය කරනු ලැබුවේ කාලිංඝ මාඝ විසිනි. මේ පාලක පාලිකාවන් සියල්ලන්ගේම යහපත් හෝ අයහපත් පාලන තන්ත්‍රයෙහි මතකයන් පොළොන්නරු පුරය හා තදාසන්න ප්‍රදේශවල ඉතිරිව ඇතත් වඩාත් වැදගත් ‍‍‍ඓතිහාසික මෙහෙවරක් කල රජුන් දෙදෙනා වන්නේ චෝලයින්ගෙන් රට මුදවාගත් "මහා විජයබාහු රජතුමා" සහ භේද භින්න වූ අභ්‍යන්තර දේශපාලනය ජය ගෙන රට ඵක්සේසත් කල "මහා පරාක්‍රමබාහු රජතුමා" ය. ඓතිහාසික සාධක වලට අනුවසාහිත්‍යයට අනුව, ජනප්‍රවාද වලට අනුව රාජකීය නගරයක් ප්‍රධාන වශයෙන් කො‍ටස් කිහිපයකින් සැදුම් ලද්දක් විය.
  • ඇතුල් නුවර
  • පිට නුවර
  • පි‍ට නුවරින් පිට පෙදෙස් (උප නගර, ජනාවාස,‍ගොවිබිම්)
         පුරාවස්තු:

  •          පරාක්‍රම සමුද්‍රය
  •          පුරාවිද්‍යා කෞතුකාගාරය
  •          ශිව දේවාලය
  •          වටදා ගෙය
  •          හැටදා ගෙය
  •          මැණික් වෙහෙර
  •          ලංකා තිලක
  •          තිවංක පිළිමගෙය
  •          පරාක්‍රම මාලිගාව
  •          නිශ්ශංකමල්ල මාලි‍ගා සංකිර්ණය
  •          නිශ්ශංකලතා මණ්ඩපය
  •          අ‍ටදා ගෙය
  •          සත්මහල් ප්‍රසාදය
  •          රන්කොත් වෙහෙර
  •          කිරිවෙහෙර
  •          පොත්ගුල් වෙහෙර
  •          කුමාර පොකුණ
  •          නෙළුම් පොකුණ
      පොළොන්නරුවේ වැදගත් ස්ථාන කීපයක්:
  •      පොත්ගුල් විහාරය 
උස් වේදිකාවක් මත වෘත්තාකාර ලෙස පිහිටි ගොඩනැගිල්ලකි. දොරටුවෙහි 
ගලින් ඉදිකළ අලංකාර උලුවස්සකි. මළුවේ හතර පැත්තෙහි කුඩා ස්ථූප 4කි. 
පහත මළුව භික්ෂු කුටි වලින් යුක්තය. පළවන පරාක්‍රමබාහු රජු ඉදිකළ 
විහාරයක් බව සෙල්ලිපි වල සඳහන්ය.


  •      ශෛලමය ප්‍රතිමාව 

 මත රාශියකට තුඩු දී ඇති මෙය මහා පරාක්‍රමබාහු රජුගේ හෝ පුලතිසි ඍෂිවරයාගේ පිළි රූ ලෙස ද සැළකේ. සමහර අය කලාකාමී පුද්ගලයෙකුගේ යැයි ප්‍රකාශ කරන්නේ උඩු කයෙහි රජවරුන්ට විශේෂිත හෝ ඍෂිවරුන්ගේ පළඳනාවක් නොමැති බැවිනි. 









  •      පරාක්‍රම සමූද්‍රය 
පළවන පරාක්‍රමබාහු රජ සමයේ විශිෂ්ඨ නිර්මාණයක් වූ පරාක්‍රම සමුද්‍රය   
වැව් කීපයක් ඒකාබද්ධ කිරීමෙන් සකස් කරන ලද්දකි. තෝපා වැව, දුඹුටුලු වැව, එරබඳු වැව ඉන් ප්‍රධානය. මේ ප්‍රදේශයේ තවත් ප්‍රධාන ජලාශ වන්නේ ගිරිතලේ, මින්නේරි, කවුඩුලු හා කන්තලේ යන වැව් ය. අඹන් ගඟ හරස්   කර බඳින ලද වේල්ලක් මඟින් හා ගිරිතලේ වැවෙන් ද පරාක්‍රම සමුද්‍රයට ජලය ලබාගෙන ඇත. පරාක්‍රම සමුද්‍රයේ ජලය නළ මාර්ග මඟින්  ලබා  ගනිමින් පොකුණු රාශියක් ද ඇත. 

  •      පරාක්‍රමබාහු මාළිගය 

වෛජයන්ත ප්‍රාසාදය නමින් ද හැඳින්වේ. ගඩොල් නිර්මාණයක් වූ මෙය මහල් 7 කින් හා කාමර රැසකින් යුත් ගොඩනැඟිල්ලක් බව වංශ කතාවන්හි සඳහන් වේ. මාළිගාවට ඇතුළුවන තැන ඇති ශාලාව රැස්වීම් ශාලාවක් විය හැකිය. බිත්ති ගණකම්ය. මහල් හා වහළ දැවයෙන් නිර්මාණය කර ඇත. මුර භටයින්ටද ගොඩනැඟිලි ඉදිකර ඇත. 



  •      පරාක්‍රමබාහු රාජසභා මණ්ඩපය 
ගල් කැටයම් නිර්මාණයේ සුවිශේෂත්වය පිළිඹිබු කරන ගොඩනැඟිල්ලකි. 
ඇතුළු වන තැන සඳකඩ පහණක් ඇත. මකර රූප සහිත පියගැට පෙළක් ද දර්ශණීය සිංහ රූප ද සහිතය. සඳකඩ පහණ, කොරවක් ගල් රාජ සභාවක් ඉදිරියේ යොදා ඇති විශේෂ අවස්ථාවකි. 


  •      අටදා ගෙය 

        පළවන විජයබාහු රජු ඉදිකරවූ දළදා මන්දිරයයි. උඩු මහලේ දන්ත ධාතූන් වහන්සේ තැන්පත් කර තිබූ අතර පහළ මාලය ප්‍රතිමා ගෘහයක් ලෙස භාවිතා වන්නට ඇත. මෙය ආසන්නයේ ඇති සෙල් ලිපියක දළදා වහන්සේ ආරක්ෂා කරගත යුතු ආකාරය දැක්වේ. මේ මන්දිරය ආරක්ෂා කිරීමට වේලක්කාර භටයන් යොදාගත් බව සනාථ වේ.





  •      නිශ්ශංකමල්ල රාජ සභාව 
        රජුගේ ආසනය කලාත්මක සිංහ රූපයකින් යුක්තය. යුව රජු අසුන් ගත යුතු 
කුඩා සිංහාසනය ද මෙහි ඇත.


  •      හැටදා ගෙය 

        දළදා සමිඳුන් සඳහා ඉදිකළ නිර්මාණයකි. නිශ්ශංකමල්ල රජු තමාගේ නිර්මාණයක් ලෙස සෙල් ලිපි වල සඳහන් කරත් පළවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ නිර්මාණයක් ලෙස සැළකේ. මහා පරාක්‍රමබාහු රජු දන්ත ධාතූන් වහන්සේ රුහුණෙන් ලබාගෙන මෙහි තැන්පත් කර දළදා පෙරහැර ද පවත්වා පුද සත්කාර කළ බව වංශ කතා වල කියවේ.



  •      ගල්පොත 
        හැටදා ගෙය අසල ඇති නිශ්ශංකමල්ල රජු කරවන ලද සෙල් ලිපියකි. පොතක පිටුවක ආකාරයෙන් සකස් කර ඇත. මිහින්තලා ප්‍රදේශයෙන් රැගෙන ආ බව කාලිංග වංශිකයන්ට පමණක් රාජ්‍යය හිමිවිය යුතු බව විදේශිකයන් සමඟ වෙළඳ සම්බන්ධතා ගොඩනඟා ගත් ආකාරය මෙහි දැක්වේ. ඇතුන් දෙදෙනෙකු පැන් ඉසින ආකාරය, හංස කැටයම්, ලියවැල් වලින් යුක්තය.

  •      ශිවදේව 

        පොළොන්නරුවේ චෝල පාලනය පැවති අවධියේ දී ඉදිකරන ලද්දකි. දකුණු ඉන්දියානු වාස්තු විද්‍යාත්මක ලත්ෂණ ඉතා හොඳින් නිරූපණය කෙරේ. දේවාලය වටා ගව රූප කීපයක් මැදි කොට ගෙන ශිව දේවාලය සාදා ඇති අතර ශිව ලිංග පූජාවට අදාළ දේවාලද ඇත.

  •      මැණික් වෙහෙර 
        තරමක උසින් යුතු වේදිකාවක් වැනි කොටසක මැණික් වෙහෙර තනා ඇත. හුණු බදාමයෙන් සිංහ රූප කැටයම් කළ උළුවස්ස වැදගත්ය.





  •      ආලහන පිරිවෙන 

        මහා පරාක්‍රමබාහු රජුගේ ශ්‍රේෂ්ඨතම නිර්මාණයක් ලෙස සැළකේ. දෙස් විදෙස් භික්ෂූන් වහන්සේලා අධ්‍යාපනය ලැබූ ස්ථානයක් ලෙසද සැලකේ. මැණික් වෙහෙර, රන්කොත් වෙහෙර, බුද්ධසීමා ප්‍රාසාදය, ලංකාතිලක පිළිම ගෙය, ගෝපාල පබ්බතය හා කිරි වෙහෙර ඇතුළු ප්‍රධානස්ථාන කීපයක්ම අයත් වන්නේ මේ ආලහන පිරිවෙන් සංකීර්ණයටය. මේ ගොඩනැඟිලි තනා ඇත්තේද මනාව සකස් කළ එක් එක් උස් මට්ටම් වලින් යුතු බිම් වලය. අනුරාධපුර යුගයේද මේ ප්‍රදේශයේ ජනයා වරදින් මිදී සිටි බව හෙළිවේ. පූජාසන භූමි, ගලින් සාදන ලද වැසිකිළි, රෝහල් දැකිය හැකිය.

  •      ලංකාතිලක ප්‍රතිමා ගෘහය 
        ගඩොලින් නිර්මාණය කර ඇති ප්‍රතිමා ගෘහයක් ලෙස සැළකිය හැක. පළවන 
පරාක්‍රමබාහු රජු විසින් කරවන ලද්දක් වූ මෙහි ඇති බුද්ධ ප්‍රතිමාව අඩි 41 කට වඩා 
වැඩිය. වංශ කතාවන්හි සඳහන් වන්නේ මහල් 5 කින් යුත් එකක් ලෙසය. විවිධ 
ලතාවන්ගෙන්, මලින් හා දේව, බ්‍රහ්ම රූපයන්ගෙන් අලංකාරව කැටයම් කර තිබේ. පිටත 
බිත්ති සාදා ඇත්තේ හුණු මිශ්‍ර බදාමෙනි. විශාල ගඩොල් යොදා ඇත. පවත්නා බිත්ති ද අඩි 
55 කින් පමණ උසය. ඉහළ මාලයන්ට නැගීමට පියගැට පේළි 2 ක්ද  ඇත. වාස්තු විද්‍යාවේ 
සුවිශේෂ නිර්මාණයක් වශයෙන් මෙය සැළකේ. පිළිම  වහන්සේ වන්දනා කිරීම සඳහා 
පැමිණෙන අය පිළිමයට පිටුපසට නොගොස් ආපසු යාමක් නැත.

  •      බුද්ධ සීමා ප්‍රාසාදය
 භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ විනයකර සිදුකිරීමට යොදාගෙන ඇති පොහොය ගෙයකි. නායක ස්වාමීන් වහන්සේලාට වැඩ සිටීමට උස් ස්ථානයක් සකස් කොට ඇත. ඉහළ මාලයේ පිහිටුවා ඇති සීමා අඟල් අතිශයින් කලාත්මකය. විනය කර්ම සීමාවන්ද දැක්වේ. පොළොන්නරු යුගයට අයත් බිතුසිතුවම් මෙන්ම ජනේල ද මෙහි දැකිය හැකිය. 

  •      ගල් විහාරය (උත්තරාරාමය) 
 මහා පරාක්‍රමබාහු රජතුමා කරවන ලද සුවිශේෂ නිර්මාණයක් වන මෙහි 
ශෛලමය ප්‍රතිමා 4ක් ඇත. 
  1.        ධ්‍යාන මුද්‍රාවෙන් වැඩ සිටින බුද්ධ ප්‍රතිමා
  2.        විද්‍යාදාර ලෙනෙහි සෙල් ලිපියක් ආසන්නයේ ඇති හිටි පිළිමය
  3.        ගිරාසන ඉරියව්වෙන් යුත් හිඳි පිළිමය
  4.        සැතපෙන පිළිමය
        විද්‍යාදාර ලෙන සමීපයේ ඇත්තේ පොළොන්නරු කතිකාවත නම් සෙල් ලිපියයි. සංඝයා වහන්සේලා සඳහා පදනම් වූ නීති ඊට ඇතුළත්ය.

  •      දෙමළ මහා සෑය 
        සම්පූර්ණ නොවූ විශාලතම ස්ථූපයකි. පැවති උස් ස්ථානයක් චෛත්‍යයක් බවට පරිවර්තනය කිරීමට ගත් උත්සාහයක් ලෙසද හඳුන්වා ඇත. දෙමළ සිරකරුවන් යොදවා සකස් කළ එකක් ලෙසද සැළකේ.


     

                                                 
                                                                                                                                      To be continued....
       



Monday, June 3, 2013

ශ්‍රී ලංකාවේ සත්ත්ව පාලනය - එළු පාලනය (කොටස 5)


ශ්‍රී ලංකාවේ එළුවන් පාලනය.

  • යාපනය, කුරුණෑගල, පුත්තලම, අනුරාධපුරය යන දිස්ත්‍රික්ක වල ප්‍රධාන වශයෙන් එළුවන් ඇති කෙරේ. පුත්තලම කොට්ටුකච්චිය නම් ස්ථානයෙහි එළු ගොවිපළක් ඇත. 
  • එළුවන් 10% ක් පමණ කිරි ලබා ගැනීම සඳහා ද 90% ක් මස් පිණිස ද යොදාගනී. ශ්‍රී ලංකාවේ කුමන ප්‍රදේශයක වුවද එළුවන් ඇති කල හැකිවේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ ඇති කිරීමට උචිත එළු වර්ග:
  • ජම්නපාරි (Jamnapari) 
ඉන්දීය සම්භවයක් සහිත තරමක් විශාල ශරීරයක් ඇති වර්ගයකි. කන් විශාලය. එල්ලා වැටේ. දිග 25-50cm වේ. අං කෙටිය. පැතලි ය. ලෝම සිනිඳු ය. පිටේ සහ පාද පිටුපස ලෝම දිග ය. තන පුඩු විශාල ය. දුඹුරු වර්ණය බහුලය. කළු හා දුඹුරු මිශ්‍ර වර්ණද ඇත. දිනකට කිරි ලීටර 1.5 ක් පමණ ලැබේ. මේද ප්‍රතිශතය 5.6% - 6.0% වේ. බොහෝ විට එක් පැටවකු පමණක් බිහි කරයි. වැඩුණු පිරිමි සතෙකු 60-75kg ද ගැහැණු සතෙකු 50-60kg ද බර ය.  

  • සානන් (Saanen) 
මුල් උපත බ්‍රිතාන්‍යයේ සානන් මිටියාවතේ ය. විශේෂයෙන් කිරි ලබා ගැනීම සඳහා ඇති කෙරෙන වර්ගයකි. හිස දිගය. මුහුණ ඍජුය. කුඩා කන් කෙළින් ඉදිරියට නැවී ඇත. බෙල්ල දිගය. සිහින් ය. වර්ණය සුදු හෝ කහ පැහැයක් ගනී. ලෝම කෙටිය. දිනකට කිරි ලීටර 1.5-2.0 ලැබේ. වැඩුණු පිරිමි සතෙකු 75-90kg ද ගැහැණු සතෙකු 50-60kg ද පමණ බරය. උණුසුම් ප්‍රදේශ වලට ඔරොත්තු දීම අඩු ය. 

  • කොට්ටුකච්චි (Kottukachchiya) 
කොට්ටුකච්චිය ගොවිපොළේ සම්භවය වූ වර්ගයකි. මුල් උපත ඉන්දියාවේ ය. 1950 දී ඉන්දීය වර්ගයක් හා කොට්ටුකච්චිය ගොවිපොළේ දේශීය වර්ගක් අතර දෙමුහුමකි. ශ්‍රී ලංකාවේ කටුක පරිසර වලට ඔරොත්තු දේ. කළු පැහැති ය. දිග පාද හා කෙටි කන් ඇත. සැහැල්ලු ශරීරයකි. කෙටි ලෝම ඇත. මස් හා කිරි සඳහා යොදා ගැනේ. නිවුන් පැටවුන් බිහි කරයි. පරිණත පිරිමි සතෙකු 45kg ද ගැහැණු සතෙකු 35kg ද පමණ බරය. 

  • බෝයර් (Boer) 
දකුණු අප්‍රිකාවේ හා යුරෝපයේ සම්භවය සිදු වී ඇත. පාද කෙටි ය. කන් පුළුල් ය. කඩා වැටේ. උරස පුළුල් ය. ලෝම කෙටි ය. සිනිඳු ය. බෙල්ල හා හිස කොටස දුඹුරු පැහැ වන අතර සෙසු කොටස් සුදු පැහැයක් ගනී. ශරීරය විශාල ය. මස් සඳහා සුදුසු ය. පරිණත පිරිමි සතෙකු 80kg ද ගැහැණු සතෙකු 60kg ද පමණ බර ය. 


  • ශ්‍රී ලංකා බෝයර් (Sri Lanka Boer) 
බෝයර් පිරිමි සතුන් කොට්ටුකච්චිය හෝ ජම්නපාරි ගැහැණු සතුන් සමඟ දෙමුහුම් කිරීමෙන් මෙම වර්ගය නිපදවා ඇත. මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ දිග පාද, කෙටි කන්, කෙටි ලෝම පිහිටයි. බෙල්ල හා හිස කොටස් කළු හෝ දුඹුරු පැහැ ගන්නා අතර ශරීරය සුදු පැහැයක් ගනී. විශාල ශරීරයක් ඇති මොවුන් මස් සඳහා මෙන්ම කිරි සඳහා ද යෝග්‍ය වේ. පරිණත පිරිමි සතෙකු 65kg ද ගැහැණු සතෙකු 45kg ද පමණ බර ය.


සත්ත්ව පාලනය ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකයට බලපාන අයුරු:
  • ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය ආර්ථිකයෙහි වැදගත් අංශයක් වීම.
  • ග්‍රාමීය අංශයේ ස්වයං රැකියා උත්පාදනයට දායක වීම.
  • ජනතාවගේ පෝෂණ මට්ටම නංවාළීම.
  • අතුරු කර්මාන්ත මඟින් අතිරේක ආදායම් මාර්ග ලබා දීම.
  • ගොවිපල වලට පොහොර සපයා දීම.
  • කිරි ආහාර නිෂ්පාදනය තරඟකාරී මට්ටමක පැවතීමෙන් ආදායම වැඩි වීම.